Wie had dat gedacht? Na zo’n 10 jaar dat onze fractieleider (al tijdens zijn vorige mandaten) het principe van een leegstandstaks verkondigde, stemde plots alle partijen in met een sterk reglement. Dat is opvallend: Na jaren aandringen, namen oppositiepartijen het sterk punt ook op in hun programma’s, maar bij de beleidspartijen cd&v en Vooruit werd er in hun verkiezingsprogramma’s geen woord gerept over de wens voor een belasting op leegstand. Dat alle partijen dit nu hebben gestemd is een overwinning van jewelste voor DEGOEIZAAK!
Waarom leegstand een probleem is?
De woningmarkt en de lokale economie staan al jaren enorm onder druk. Een laag percentage huurwoningen en stijgende huur- én koopprijzen worden voor meer en meer mensen onbetaalbaar. Tegelijk wordt ook onze open ruimte bedreigd. Verkavelingen verschijnen bij de vleet en het groene karakter van onze mooie plattelandsgemeente komt daardoor in het gedrang.
Tegelijk stellen we vast dat er gebouwen zijn die al jaren leeg staan. Hier klopt iets niet! Gezien lokale besturen sinds 2010 verplicht zijn een leegstandsregister bij te houden, hebben we er een zeer duidelijk zicht op hoe groot dit probleem is.
Dat register telde op 31 december 2024 maar liefst 276 panden. Opvallend: 91 daarvan staan al sinds vóór 2020 leeg, en 13 zelfs al zeker sinds 2010. Dat is niet alleen zonde van de ruimte, maar ook van het potentieel dat deze panden bieden voor bewoning of lokale economie. Leegstaande gebouwen raken vaak in verval, wat een negatieve invloed heeft op de leefbaarheid en uitstraling van een buurt en remmen de lokale economie af.
Stimulans voor de woningmarkt
Na een aantal niet bindende brieven aan eigenaars waarin verwezen werd naar verbouwpremies en bijvoorbeeld het Sociaal Verhuurkantoor, is het hoog tijd voor effectief beleid. Om eigenaars aan te moedigen hun panden te onderhouden, te verhuren of te verkopen, gaat het nieuwe reglement van kracht op 1 januari 2026. Die aanpak werkt: In vele andere gemeenten zien we dat het een duidelijke stimulans is om actie te ondernemen in plaats van panden te laten verloederen. Zo staat 12 maanden leegstand van een ééngezinswoning gelijk aan €1.500 in het eerste jaar, wat kan oplopen tot €6.000 in het 5e jaar.
Extra belastingen?! Wat met dat geld?
We zongen er zelfs over tijdens de verkiezingscampagne: Wij willen een leegstandstaks!
Extra belastingen, daar staat toch niemand voor te springen? We weten dus dat het reglement doeltreffend zal zijn. We hopen ook dat de eigenaars snel initiatief nemen en dat het belastingbedrag niet hoeft op te lopen.
Toch kunnen we nu al voorspellen dat ook al in het eerste jaar dit reglement al een mooie som geld zal opbrengen. Maar wat moet er nu gebeuren met die extra inkomsten? Het schepencollege ziet de inkomsten graag in de algemene middelen binnenstromen. Dat vinden wij dan weer een gemiste kans. In ons programma schreven we al over het principe dat een potje belastinggeld kan ingezet worden als budget om een premie voor gevelrenovaties te stimuleren. Het is een mooi systeem dat lang geleden bedacht werd in het Franse Bordeaux: Laat de eigenaars van leegstand de heropleving van het straatbeeld bekostigen. Oude gevels hebben vaak een laagje vuilaanslag (roet,…) en soms kan het ook een wereld van verschil zijn wanneer een gevel opnieuw ingevoegd wordt. Zulke werken kosten geld, maar hebben ook een groot effect op het straatbeeld.
Een mooi, verzorgd dorp, daar wordt iedereen gelukkig van!
Voorlopig kregen we de meerderheid nog niet overtuigd van dit principe. Maar: We weten dat de aanhouder wint!
